روش های پاشش رنگ پودری را چگونه انتخاب کنیم؟
روش های پاشش رنگ پودری بسیار متنوع و گسترده است. انتخاب روش مناسب برای اعمال پوشش پودری یکی از مواردی است که می‌تواند در کارایی، کیفیت و هزینه تأثیرگذار باشد. حال این سؤال مطرح می‌شود که چگونه باید روش مناسب پاشش رنگ پودری را انتخاب کنیم؟ در این مطلب قصد داریم در خصوص نکاتی که باید در هنگام انتخاب روش مناسب برای اعمال پوشش پودری مد نظر داشته باشید، مطالبی را با هم مرور کنیم. با سالی فام همراه باشید.
انتخاب روش مناسب برای پاشش رنگ پودری
جهت انتخاب روش مناسب برای پاشش رنگ پودری باید جواب برخی سؤالات را دانست. این کار از آن جهت مهم است که پاسخ این سؤالات می‌تواند مسیر و روش را تا حد زیادی مشخص کند. این سؤالات عبارت‌اند از:
- چرا پوشش پودری اعمال می‌شود؟
- نوع قطعه چیست؟
- چه تعداد از قطعات را باید رنگ‌آمیزی کرد؟
- کارایی مورد انتظار از پوشش پودری چیست؟
- چه ضخامتی از پوشش باید بر روی قطعه قرار گیرد؟
- برای پوشش از چه رنگی (فام رنگ) باید استفاده شود یا چه رنگی موردنیاز است؟
- نیازمندی‌های تولید چیست؟
- چه میزان هزینه برای رنگ‌آمیزی قابل قبول است؟
- قیمت دستگاه‌ها چقدر است؟
روش های پاشش رنگ پودری
همان‌طور که گفتیم روش های پاشش رنگ پودری از تنوع بالایی برخوردار است و جواب سؤالات بالا اولین قدم برای انتخاب روش مناسب پاشش رنگ پودری است. برای انتخاب روش مناسب باید تمام سؤالات بالا به صورت هم‌زمان بررسی شود زیرا زمانی که کار به عمل به آن‌ها می‌رسد، تازه دشواری‌ها شروع خواهد شد. دلیل این امر هم ارتباط بسیاری از فاکتورهای مهم گفته شده با یکدیگر است. ممکن است هدف رسیدن به بالاترین کیفیت با کمترین هزینه باشد اما معمولاً چند مورد از فاکتورهای مرتبط با رنگ‌آمیزی از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. پس برای انتخاب روش مناسب باید به سؤالات بالا پاسخ داد که در ادامه قصد داریم در خصوص هر کدام از این سؤالات توضیحاتی را بیان کنیم:
۱- هدف از پوشش پودری
به طور کلی سه دلیل برای استفاده از پوشش پودری وجود دارد. برای هر کدام از قطعات بنا به کاربرد و مکان استفاده یکی از این موارد و دلایل از اهمیت بیشتری برخوردار است. شکل ظاهری، حفاظت و خواص ویژه سه دلیل استفاده از پوشش پودری هستند.
شکل ظاهری: اولین دلیل استفاده از پوشش برای ایجاد ظاهر مناسب بر روی قطعه است.
حفاظت: دومین دلیل استفاده از پوشش برای حفاظت از قطعه در برابر ضربه، خراش و خوردگی است.
خواص ویژه: سومین دلیل استفاده از پوشش‌های پودری استفاده از خواص ویژه آن‌ها مانند ضد اصطکاک بودن، مقاومت در برابر الکتریسیته و موارد دیگر است.
۲- جنس قطعه
پوشش‌های پودری در حدود ۷۰ سال قدمت دارند و از روزی که برای اولین بار در صنعت استفاده شده‌اند تا امروز پیشرفت‌های بسیاری به خود دیده‌اند و روش های پاشش رنگ پودری تغییرات بسیاری را به خود دیده است. یکی از این تغییرات افزوده شدن موادی است که می‌توان با استفاده از پوشش پودری آن‌ها را رنگ‌آمیزی کرد. این مواد گوناگون عبارت‌اند از:
- فلزات آهنی (اولین کاربرد پوشش پودری که تا کنون تغییرات بسیاری کرده است)
- فلزات غیر آهنی و آلیاژها (مخصوصاً آلومینیوم، البته می‌توان فلزاتی نظیر منیزیم و تیتانیوم را نیز با استفاده از این پوشش‌ها رنگ‌آمیزی کرد.)
- پلاستیک (حوزه رنگ‌آمیزی پلاستیک‌ها با پوشش پودری در آینده توسعه بسیاری خواهد داشت، اکنون با استفاده از رنگ‌هایی با دمای پخت پایین و در کوره‌های UV آن‌ها را پوشش می‌دهند.)
- چوب و MDF (این مواد را نیز مانند پلاستیک می‌توان با استفاده از رنگ‌هایی با دمای پخت پایین و در کوره‌های UV پوشش داد. سازندگان بسیاری از لوازم‌خانگی چوبی مانند مبلمان چشم به آینده این رنگ‌ها برای کاهش قیمت‌ها دارند)
- شیشه (یکی از موارد ایدئال برای استفاده از رنگ‌های پودری است. اعمال پوشش پودری می‌تواند مقاومت شیشه در برابر ضربه را افزایش دهد.)
به خاطر داشته باشید که تمام قطعات از جنس‌هایی که گفته شد باید توان تحمل گرمای کوره را داشته باشند. رنگ‌هایی که در دمای پایین پخت می‌شوند نیاز به ۱۲۰ درجه سانتی‌گراد حرارت برای پخته شدن دارند. در برخی روش های پاشش رنگ پودری مخصوصاً زمانی که قصد دارند قطعه را برای فرایند بستر سیال گرم کنند قطعه را به دماهای بالاتر می‌رسانند. به عنوان مثال برای اعمال پوشش پودری بر روی سیم‌ها اغلب دمای آن‌ها را تا ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد بالا می‌برند تا بتوانند به خوبی رنگ پودری را جذب کنند و رنگ پودری جذب شده بر روی سیم جاری شود و رنگ‌آمیزی به درستی انجام شود.
۳- تعداد قطعات
یکی دیگر از پارامترهایی که در انتخاب از میان روش های پاشش رنگ پودری نقش دارد، تعداد قطعات است. این مسئله تعیین کننده اتوماتیک یا دستی بودن فرایند می‌باشد. همچنین در هنگام بررسی تعداد قطعات باید به مواردی مانند بزرگی قطعه، پیچیدگی شکل قطعه و شکل قطعه برای انتخاب روش مناسب دقت کرد.
۴- مکان و نوع استفاده از قطعه
روش های پاشش رنگ پودری و نوع پوشش پودری که به کار می‌رود ارتباط بسیار زیادی با نوع و مکان استفاده از قطعه دارد. کارایی و کیفیت پوشش پودری ارتباط مستقیمی با محل نگهداری دارد و برای این‌که پوشش رنگی مناسبی را انتخاب کرد باید دانست که قطعه چه نوع مصرفی دارد.
مصرف خارجی: قطعاتی که در فضای خارجی و در زیر نور آفتاب قرار می‌گیرند نیاز به استفاده از نوع خاصی از رنگ‌های پودری دارند.
مصرف داخلی: معمولاً در این قطعات شکل ظاهری، صافی سطح و مقاومت نسبت به سایش از اهمیت بیشتری برخوردار است و باید در هنگام انتخاب روش و رنگ به این موارد دقت کرد.
مقاومت شیمیایی: برخی قطعات در محیط‌های شهری، بیمارستان‌ها، آزمایشگاه‌ها و کارخانه‌ها مورد استفاده می‌گیرد و باید در برابر فرایند استریلیزه کردن و اسیدهای قوی مقاوم باشند.
مقاومت در برابر سایش: این نکته برای بیشتر قطعات درخواست می‌شود.
۵- ضخامت رنگ
هر کدام از روش های پاشش رنگ پودری می‌توانند ضخامت متفاوتی از رنگ را بر روی قطعه ایجاد کنند. برخی از این روش‌ها فقط برای استفاده از قطعاتی با ضخامت پوشش کم به کار می‌روند در حالی که برخی دیگر می‌توانند پوشش‌های ضخیم‌تری ایجاد کنند. معمولاً ضخامت پوشش اعمال شده از ۵۰ میکرون تا ۵۰۰ میکرون است. البته در مواردی می‌توان ضخامت بیشتر از ۵۰۰ میکرون نیز ایجاد کرد.
۶- فام رنگ
یکی از مواردی که می‌تواند کار پوشش دهی توسط رنگ‌های پودری را با دشواری بیشتری مواجه کند، درخواست چند فام رنگ غیر همخوان با یکدیگر است. رنگ‌آمیزی قطعه با یک فام رنگ بسیار ساده‌تر از چند فام رنگ است. در هنگامی که می‌خواهیم از چند فام رنگ استفاده کنیم باید توجه داشته باشیم که بحث آلودگی رنگ‌ها نباید پیش بیاید. در هنگامی که بخواهیم از چند رنگ استفاده کنیم باید حالت، نوع و روش های پاشش رنگ پودری را تغییر دهیم. تغییر روش و حالت در زمان تغییر سریع فام رنگ مهم‌تر هم می‌شود و باید به آن توجه بیشتری داشت.
۷- سرعت تولید
یکی دیگر از پارامترهایی که می‌تواند باعث تغییر در روش های پاشش رنگ پودری شود، سرعت تولید است. در هر مورد از اعمال رنگ با استفاده از روش‌های گوناگون باید محاسبات دقیقی انجام شود تا اطمینان حاصل شود که سرعت رنگ‌آمیزی بالاتر از مقداری مشخص قابل دستیابی است. این پارامتر مخصوصاً در هنگام توسعه خط رنگ در آینده اهمیت بسیاری خواهد داشت.
۸- هزینه‌های فرایند
روش های پاشش رنگ پودری ، هزینه‌های متفاوتی نیز دارند. برای تعیین هزینه‌های فرایند، تعیین بازده انتقال فرایند اعمال رنگ ضروری است. در بعضی از فرایندها نزدیک به ۱۰۰ درصد از پودر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مورد در بعضی فرایندها نزدیک به ۲۵ درصد است. زمانی که تغییر سریع رنگ موردنیاز است به دلیل خارج شدن رنگ‌هایی که بر روی قطعه ننشسته‌اند میزان بازده کار کاهش می‌یابد. هزینه‌هایی که بازیافت رنگ هدر رفته تحمیل می‌کند را باید با دقت بررسی کرد. شاید بتوان گفت که بازیافت رنگ ساده است اما باید به برخی مسائل بسیار مهم در خصوص آن مانند آلودگی رنگ، کنترل توزیع اندازه ذرات رنگ، حذف بار الکتریکی ساکن بر روی ذرات رنگ و مواردی از این قبیل دقت بسیاری شود. با توجه به این نکات پیشنهاد می‌شود که توجه بیشتری بر روی بازده انتقال داشته باشید. افزایش بازده انتقال نیاز به بازیافت و میزان مصرف رنگ را کاهش می‌دهد و در نتیجه هزینه‌ها کاهش می‌یابد.
۹- هزینه‌های دستگاه‌های اعمال رنگ
به خاطر داشته باشید که راه اندازی خط تولید هیچ کدام از روش های پاشش رنگ پودری ارزان نیست. شاید بتوان گفت که ساده‌ترین و ارزان‌ترین حالت خط پاشش رنگ، از یک بستر سیال و کوره ساده تشکیل شده است. این خط تفاوت قیمت بسیاری با یک خط پاشش رنگ الکترواستاتیک اتوماتیک یا سیستم انتقال نقاله و واحد زیرسازی به همراه یک کوره پخت دارد. یکی از تفاوت‌های دیگر در هزینه میان این روش های پاشش رنگ پودری میزان نیروی انسانی و انرژی موردنیاز است که باید به آن‌ها هم توجه شود.
انتخاب نهایی روش‌های پاشش رنگ پودری
پس از پاسخ به تمام سؤالات و در نظر گرفتن تمام معیارهای لازم در انتها باید یکی از دو روش پایه‌ای زیر را انتخاب کرد. پس از انتخاب روش پایه باید با توجه به میزان سرمایه و نیازها نسبت به تجهیز بیشتر این خط پاشش اقدام کرد. این روش‌های عبارت‌اند از:
- پوشش دهی با بستر سیال
- پاشش رنگ به روش الکترواستاتیک
نکته‌ای که باید مد نظر قرار داد این است که روش‌های دیگری برای اعمال رنگ وجود دارد اما می‌توان گفت بیشتر روش‌ها یکی از این دو روش یا ترکیبی از این دو روش است که در برخی موارد از روش‌های خاص نیز استفاده می‌شود. ترکیب این دو روش باعث ایجاد روش بستر سیال الکترواستاتیک می‌شود.
