تفنگ رنگ پودری چیست و انواع آن‌ها کدامند؟
تفنگ رنگ پودری را می‌توان آخرین و یکی از مهم‌ترین اجزای زنجیره پاشش پودر دانست. این تفنگ‌ها انواع متفاوتی دارند که تفنگ کرونا و تفنگ ترایبو را می‌توان مهم‌ترین انواع آن‌ها دانست. تفنگ‌های رنگ پودری باید سبک، خوش‌دست و انعطاف‌پذیر باشند. همچنین راحتی کارکرد و تعمیر آن‌ها در کنار داشتن تجهیزات جانبی مناسب از دیگر نکاتی است که باید به آن توجه کرد. تفنگ خوب، تفنگی است که توانایی اعمال انواع متفاوت رنگ‌های پودری مورد مصرف را داشته باشد و بتواند پوشش‌های ضخیم و نازک را بر روی سطح مورد نظر ایجاد کند. در این مطلب قصد داریم در خصوص تفنگ های پودری و انواع آن مطالبی را بیان کنیم. با سالی فام همراه باشید.
تفنگ های رنگ پودری
همان‌طور که گفتیم یکی دیگر از اجزا خط رنگ پودری تفنگ رنگ پودری هستند. این تفنگ‌ها انواع متفاوتی دارند و کار اصلی آن‌ها باردار کردن ذرات رنگ پودری است. تفنگ های پودری می‌توانند پودرهای رنگ را با بار مثبت یا منفی باردار کنند. نکته‌ای که باید به آن توجه داشت این است که برخی رنگ‌ها مانند اپوکسی و پلی‌استر به طور طبیعی بار منفی می‌گیرند در حالی که برخی دیگر مانند نایلون‌ها بار مثبت می‌گیرند. باردار سازی مناسب پودرهای الکترواستاتیک یکی از مواردی است که به طور مستقیم در میزان کارایی سیستم تأثیر می‌گذارد. اگر تفنگ به طور یکنواخت تغذیه شود، به حداقل حجم هوا برای انتقال پودر نیاز است. بدون توجه به نوع تفنگ مورد استفاده برای رنگ‌آمیزی با رنگ پودری الکترواستاتیک، انتقال ذرات باردار به محدوده یک سانتی‌متری قطعه باعث چسبیدن آن‌ها به قطعه می‌شود و می‌توان گفت که رنگ‌آمیزی انجام شده است. استفاده از این تفنگ ها این روزها شایع‌ترین و کارآمدترین وسیله برای رنگ‌آمیزی با رنگ پودری است. این تفنگ‌ها می‌توانند قطعات و سطوح را با انتقال یکدست ذرات پودر با کیفیت مناسبی رنگ‌آمیزی کنند.
انواع تفنگ های رنگ پودری
تفنگ های رنگ پودری الکترواستاتیک به دو نوع تفنگ کرونا (تفنگ باردار کننده کرونا) و تفنگ ترایبو (تفنگ باردار کننده ترایبو) تقسیم می‌شوند.
تفنگ کرونا (تفنگ باردار کننده کرونا)
یکی از انواع تفنگ های رنگ پودری تفنگ کرونا است. تفنگ کرونا با استفاده از روش بمباران یونی ذرات رنگ پودری را باردار می‌کند. این پودرها در نزدیک الکترود باردار کننده، بمباران یونی می‌شوند. الکترود باردار کننده برای انجام عملیات به ولتاژ قوی و بالایی نیاز دارد. این ولتاژ عددی بین ۳۰ تا ۱۰۰ کیلوولت (KV) است. این ولتاژ باعث می‌شود که در اطراف الکترود، میدان الکتریکی بسیار قدرتمندی پدید آید. این میدان الکتریکی هوای اطراف الکترود را باردار می‌کند و هوای باردار شده با کمک میدان الکتریکی به سمت ذرات پودر هدایت می‌شود و آن‌ها را بمباران یونی می‌کند. همین امر می‌تواند بار الکتریکی را به ذرات پودر انتقال دهد. ذرات باردار توسط جریان هوا و نیروهای میدان الکتریکی به سمت قطعه مورد نظر رانده می‌شوند. زمانی که ذرات رنگ به یک سانتی‌متری قطعه رسیدند میان آن‌ها و قطعه عمل جذب صورت می‌گیرد و ذرات رنگ پودری بر روی قطعه می‌نشینند و به آن می‌چسبند. به محدوده یک سانتی‌متری قطعه محدوده قفس فارادی می‌گویند. همان‌طور که گفتیم موفقیت عملیات رنگ‌آمیزی ارتباط مستقیمی به وارد شدن پودر به محدوده قفس فارادی دارد.
یک باور سنتی در برخی کارگاه‌های رنگ پودری وجود دارد که بنابراین باور باید ولتاژ تفنگ را کاهش داد تا پودرها بتوانند بهتر به محدوده قفس فارادی وارد شوند. این روش کارساز نیست زیرا حتی اگر پودر بتواند وارد محدوده قفس شود، به دلیل کم بودن میزان بار الکتریکی به خوبی نمی‌تواند روی سطوح بنشیند. بالا بردن میزان مناسب ولتاژ در هنگام انتقال پودر می‌تواند باعث شود که بار پودرها افزایش یابد و پوشش دهی محدوده قفس فارادی بهتر و مؤثرتر صورت گیرد.
برای تنظیم ضخامت پوشش پودری که با استفاده از تفنگ رنگ پودری کرونا بر روی قطعه پاشیده می‌شود باید به نکاتی مانند سرعت جریان پودر، موقعیت تفنگ پاشش، الگوی مورد استفاده، سرعت شناوری، سرعت خط، شکل قطعات و میزان بار ذرات توجه داشت و توسط آن‌ها ضخامت پوشش رنگ پودری را تنظیم کرد.
در انواع تفنگ کرونا منبع ولتاژ ممکن است در داخل یا بیرون محفظه باردار سازی قرار گرفته باشد. در صورتی که از منبع درونی استفاده شده باشد، یک واحد کنترل بیرونی توسط یک کابل سبک و نازک جریان را به منبع می‌رساند و منبع درونی افزایش ولتاژ را به ۳۰ تا ۱۰۰ کیلوولت می‌رساند. منبع بیرون ولتاژ فشارقوی را از طریق یک کابل سنگین‌تر و قوی‌تر به تفنگ منتقل می‌کند. هر دوی این منابع معایب و مزایایی دارند. مهم‌ترین معایب منبع درونی، سنگین شدن تفنگ، سخت شدن عمل جابه‌جایی تفنگ، سخت‌تر شدن کار رنگ زدن زاویه‌ها و صدمه دیدن اجزای گران‌قیمت تفنگ در محیط‌های گرم است. مهم‌ترین و بزرگ‌ترین عیب منبع بیرونی وجود یک کابل سنگین و فشار قوی‌ست که به تفنگ متصل است.
تفنگ ترایبو (تفنگ باردار کننده ترایبو)
تفنگ ترایبو یکی دیگر از انواع تفنگ های رنگ پودری است که به آن تفنگ الکتریسیته مالشی نیز گفته می‌شود و نیاز به منبع ولتاژ قوی برای باردار کردن، پودر ندارند. تفنگ ترایبو بر اساس شکل درونی خود، کار می‌کند. هنگامی که هوا از درون این تفنگ‌های مالشی عبور می‌کند، دانه‌های پودر با دیواره‌های تفنگ در تماس هستند. این تماس و اصطکاک مالشی، بار الکتریکی را به پودرها منتقل می‌کند. بار الکتریکی ایجاد شده توسط تفنگ ترایبو معمولاً مثبت است. الکترود باردار کننده تفنگ کرونا با قطعه متصل به زمین ارتباط دارد اما تفنگ ترایبو از درون مستقیماً با زمین مرتبط می‌شود. این ارتباط نیروی میدانی بیرونی و جریان یونی اضافی را شدیداً کاهش می‌دهد. کاهش نیروهای میدان بیرونی تفنگ رنگ پودری می‌تواند تأثیر بسیار خوبی بر میزان نفوذ پوشش پودری به محدوده قفس فارادی داشته باشد. دلیل این امر این است که میدان بیرونی می‌تواند نیروی منحرف‌کننده به وجود آورد و ذرات را از محدوده موردنظر دور کند. یکی از نکاتی که باید به آن توجه کرد این است که انتقال پودر به محدوده قفس فارادی پدیده‌ای کاملاً آیرودینامیک است. یکی دیگر از موارد مثبتی که کاهش نیروهای میدان بیرونی تفنگ ترایبو دارد این است که میزان یونیزاسیون معکوس کاهش می‌یابد. کاهش یونیزاسیون معکوس می‌تواند باعث شود تا رنگ نهایی سطحی صاف و کیفیتی بالا داشته باشد. همچنین با کاهش میزان یونیزاسیون معکوس می‌توان اثرات خود محدود کننده پوشش رنگی الکترواستاتیک را کاهش داد. این امر می‌تواند باعث شود تا بتوانید پوشش رنگی ضخیم‌تری (در حدود ۱۰ تا ۱۵ میلی‌متر) بر روی کار ایجاد کنید که این کار در هنگام استفاده از تفنگ کرونا به سادگی میسر نیست.
تفنگ ترایبو نیاز به تعمیر، سرویس و نگهداری بیشتری دارند. دلیل این امر هم ضرورت تمیز بودن محل اتصال به زمین، عدم وجود پودرهای قبلی در آن و همچنین وجود اجزای پیچیده، ظریف و شکننده به کار رفته در آن است. باید گفت که به طور کلی در تفنگ ترایبو یا تفنگ‌های الکتریسیته مالشی، میزان نشست پودر روی قطعه کمتر است و به همین دلیل در هر خط رنگ‌آمیزی نیاز به تفنگ‌های بیشتری دارد. البته باید توجه داشت که با استفاده از پودرهای مناسب و محصولات پودری جدید می‌توان سرعت جریان و سطح بارگیری را طوری تنظیم کرد که بتوان آن را با تفنگ کرونا مقایسه کرد و سرعتی نزدیک به آن را به دست آورد.
همان‌طور که گفتیم تفنگ ترایبو با استفاده از اصطکاک مالشی پودرها را باردار می‌کند و به همین دلیل اندازه ذرات و خواص شیمیایی رنگ پودری مورد نظر می‌تواند در سرعت و کیفیت پاشش تأثیر بسیاری داشته باشد. بسیاری از شرکت‌ها به این مسئله توجه ویژه‌ای داشته‌اند و پودرهای مناسب برای این تفنگ‌ها تولید کرده‌اند. برخی از پودرها و ترکیبات هستند که نمی‌توان آن‌ها را از طریق الکتریسیته مالشی باردار کرد و به نوعی باید گفت که نمی‌توان از تفنگ ترایبو برای این پوشش‌های پودری استفاده کرد.
باید توجه داشت که اکثر پودرهای اختصاصی برای تفنگ ترایبو ساخته می‌شوند و شرکت سازنده باید در خصوص سیستم باردار سازی و نوع تفنگ مورد استفاده اطلاع داشته باشد تا بتواند پودر مناسبی را به مصرف‌کننده ارائه کند.
روش باردار سازی با استفاده از تفنگ ترایبو کاملاً به میزان جریان هوا بستگی دارد. به همین دلیل می‌توان گفت که عوامل کمی بر روی کیفیت کار تأثیر خواهد گذاشت. توجه داشته باشید که افزایش میزان جریان هوا برای دستیابی به میزان بار الکتریکی بیشتر می‌تواند منجر به کاهش بازده انتقال شود.
